باغلاما یک ساز ترکی و از خانواده عود به حساب میآید. کاسه این ساز گرد و عمیق است و دارای دسته بلند می باشد. باغلاما در موسیقی های کلاسیک عثمانی، موسیقی محلی ترکیهای، بعضی اوقات در موسیقی های ایرانی، آذری، کردی، موسیقیهای محلی آشوری، و حتی ارمنی ها نیز استفاده می کنند.
مطابق فرهنگ لغت جدید موسیقی و موسیقی دانان در ترکیه به این ساز علاوه بر باغلاما، «ساز» هم گفته می شود. در ایران به این ساز دیوان هم میگویند. طریقه نواختن این ساز با مضراب پلاستیکی و یا با سرانگشت می باشد.
این ساز هفت سیم فلزی دارد که به دو دسته ی دوتایی و یک دسته ی سه تایی تقسیم بندی شده است. این ساز در اندازه‌های مختلف ساخته می‌شود که سایز کوچک آنرا (جرا) سایز متوسط آنرا باغلاما دسته کوتاه و سایز بزرگ آن را باغلامای دسته بلند می گویند. و نوع الکتریکی این ساز هم وجود دارد.
کاسه این ساز از جنس چوب های شاه توت، توت فرگی، راش، صنوبر و گردو ساخته می شود و جنس دسته ی ساز هم از جنس راش و یا شاه توت است و دارای ٢۳ پرده است. کاسه باغلاما چون بسیار بزرگ است نمی توان آن را به صورت یک تکه ساخت و کاسه آن را با چسباندن تکه های هلالی شکل چوب خم شده می سازند.
کوک سیم ها در باغلاما کمی متفاوت تر از ساز های دیگر است، زیرا آن سه سیمی که کنار هم قرار گرفته اند از ضخیم به نازک کنار هم چیده شده اند. و به صورت یک اکتاو جداگانه کوک می شود. ولی جنس سیم های میانه ای که دوتایی کنار هم قرار گرفته اند یکسان هستند. کوک های رایج دیگری هم برای این ساز وجود دارد.
نویسنده: سپیدخت حکیمی
مجله زونکن